Nazwa dzielnicy Żoliborz pochodzi od francuskiej
wersji Joli Bord, co oznacza „piękny
brzeg”. Przekonaj się, że to miano jest uzasadnione, a Żoliborz stanowi jedną z
najpiękniejszych części w Warszawie.
Cytadela Warszawska
Położona nad Wisłą Cytadela Warszawska – pierwotnie nazywana Aleksandrowską na cześć
cara Aleksandra I – to miejsce o szczególnym
znaczeniu historycznym. Wzniesiona w 1832 roku na rozkaz cara Mikołaja I
twierdza stała się symbolem walki o
niepodległość, ale także cierpienia Polaków. Budowa
kosztowała 11 milionów rubli,
czyli ponad 120 milionów euro
(pieniądze pochodziły z kasy miasta i nigdy nie zostały zwrócone). Była to
kara dla narodu polskiego za wywołanie powstania, a także próba
osłabienia sytuacji ekonomicznej Warszawy. Cytadela Warszawska miała stanowić
postrach mieszkańców, sposób na wymuszenie na nich pełnego posłuszeństwa.
Swoją siedzibę miała tu Komisja Śledcza
zajmująca się
przestępstwami politycznymi, natomiast w Pawilonie X funkcjonowało więzienie, w
którym osadzono ponad 40 000 więźniów, w tym
naukowców, artystów i
patriotów. Obecnie funkcjonuje tu Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej oraz
Muzeum Katyńskie, a w 2020 roku, czyli w 100. rocznicę założenia twierdzy, ma
nastąpić otwarcie nowej siedziby Muzeum Wojska Polskiego.
Pałac Letni Joli Bord
Ksiądz Augustyn Orłowski, rektor konwiktu pijarów
Collegium Nobilium przy Miodowej, w 1759 roku nabył malowniczą posiadłość za
miastem, w której jego wychowankowie oraz nauczyciele mogli
spędzać wakacje. Znajdowała się ona nad
brzegiem Wisły w pobliżu folwarku Fawory, czyli w miejscu obecnego Żoliborza. Teren
ogrodzono i obsadzono zielenią, a następnie wybudowano na nim pałacyk – przetrwał
on do dziś w obrębie Cytadeli Warszawskiej. Pałacyk nazywano Joli Bord, co oznacza „Piękny Brzeg” i
wymawia się jako „Żoli Bor” – to właśnie stąd wzięła się
nazwa najmniejszej dzielnicy w Warszawie, którą początkowo
nazywano Faworami. Pałacyk mieścił sale wykładowe, jadalnię oraz pomieszczenie
przeznaczone na uroczystości szkolne. W późniejszych latach budynek
przeznaczono na cele mieszkalne i biurowe, potem urządzono w nim kasyno pp.
„Dzieci Warszawy”, natomiast obecnie jest siedzibą Klubu Wojsk Lądowych.
Park Kępa Potocka
Kępa Potocka to założony w latach 60. XX wieku teren rekreacyjno-wypoczynkowy położony na
Żoliborzu i Bielanach na terenie Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu.
Jego nazwa pochodzi od wyspy istniejącej niegdyś na rzece w miejscu parku.
Centralnym punktem Kępy Potockiej, wokół którego
wytyczono aleje spacerowe oraz ścieżki rowerowe, a także ustawiono ławeczki,
jest starorzecze Wisły nazywane przez mieszkańców
„kanałkiem”. Rozpięte nad wodą mostki oraz niewielkie rozlewisko zakończone
wyspą topolową to najatrakcyjniejsze elementy tego miejsca. W parku znajduje
się również plac zabaw dla dzieci, trawiaste boisko oraz
niewielki punkt gastronomiczny. Mieszkańcy Żoliborza
chętnie
przychodzą tu na weekendowe rodzinne spacery. Najlepszym punktem wypadowym do
zwiedzania Żoliborza są hotele w Warszawie
zlokalizowane w sercu starego miasta, np. hotel ibis Warszawa Stare Miasto.
Nocleg zarezerwować można bez wychodzenia z domu za pośrednictwem serwisu Accor.
Kościół św. Stanisława Kostki
Ta monumentalna dwuwieżowa świątynia wzniesiona
została w stylu modernistycznym w okresie międzywojennym. Zamysłem architekta
było połączenie współczesnej architektury z elementami typowymi dla bazylik
wczesnochrześcijańskich. Wnętrze kościoła
wypełnione jest tablicami pamiątkowymi, znajdują się w nim również witraże
przedstawiające historię Polski oraz kościoła
katolickiego, a także obrazy, rzeźby i organy wybudowane przez Wacława
Biernackiego. Kościół jest znany przede
wszystkim z tego, że jego rezydentem był Jerzy Popiełuszko, ksiądz zamordowany
przez funkcjonariuszy komunistycznej Służby Bezpieczeństwa. Po jego śmierci
to właśnie tutaj wyprawiono uroczysty pogrzeb, a także odprawiono Mszę za
Ojczyznę, która ściągnęła tysiące wiernych. Znajdujący się przed
wejściem grób Popiełuszki stanowi miejsce pielgrzymek wiernych
z całej Polski. Kościół św. Stanisława Kostki był nawet plenerem zdjęć do filmu
biograficznego „Popiełuszko. Wolność jest w nas”.
